دا مقاله د مارچ په 12، 2025 کې تازه شوې

خلاصه:

دا مقاله د هغو کسانو لپاره لیکل شوې چې د کډوالو د بیا میشتیدنې په اړه د متحده ایالاتو د اوسنیو پالیسیو په اړه پوښتنې لري، په شمول د نوي اجرایوي فرمان په شمول چې د جنوري په 20، 2025 کې د ولسمشر ټرمپ لخوا لاسلیک شوی. اجرایوي حکم، چې د "د متحده ایالاتو د مهاجرینو د داخلې د پروګرام د بیا تنظیمولو" په نوم پیژندل کیږي، په موقتي توګه د بیا میشتیدنې پروګرام وځنډوي.

دا لیکنه وضاحت کوي چې اجرایوي حکم څه پوښي او څه اغیزه کولی شي په مهاجرینو، په ځانګړې توګه اوسني یا احتمالي غوښتونکي چې د کډوالۍ قضیې لري. همدارنګه، دا تشریح کوي چې د حکومت له خوا د بیا میشتېدو پروګرام د بندولو پرېکړې په وړاندې د IRAP له خوا په محکمه کې درج شوې قضایي دعوه پر اجرایوي فرمان څه ډول اغیزه لري.

ایا کډوالو اوس هم متحده ایالاتو ته سفر کولی شي؟

د دې پوښتنې ځواب پیچلی دی او ممکن د مختلفو اشخاصو شرایطو پورې اړه ولري. د دې د ښه پوهیدو لپاره، دا اړینه ده چې د بیا میشتیدنې پروګرام په اړه د "اجرایوي فرمان" عملي پایلې وڅیړئ، د امریکا د مهاجرت په پالیسۍ کې بدلونونه، او اوسني قوانین چې په هغو خلکو اغیزه کوي چې متحده ایالاتو ته د سفر اراده لري.

د متحده ایالاتو د کډوالو د بیا میشتیدنې پروګرام د متحده ایالاتو د کډوالو د بیا میشتیدنې پروګرام یا USRAP په نوم پیژندل کیږي. له بلې خوا، "اجراییه امر" یو رسمي سند دی چې د ولسمشر لخوا صادر شوی چې دولتي ادارې مکلفوي چې ځینې کړنې پلي کړي.

د جنوري په 20، 2025، ولسمشر ټرمپ یو اجرایوي فرمان صادر کړ چې عنوان یې دی "د متحده ایالاتو د مهاجرت پروګرام بیا تنظیم کول". دا فرمان د متحده ایالاتو له حکومت څخه غوښتنه کړې چې په موقت ډول دې هیواد ته د کډوالو ننوتل ودروي او د مهاجرت د قضیو بیاکتنې پروسه وځنډوي چې دمخه یې جریان درلود.

وروسته له دې چې اجرایوي حکم صادر شو، دولتي ادارو د مهاجرینو د نویو غوښتنلیکونو منلو مخه ونیوله او ټولې زیرمه شوې قضیې وځنډول شوې. سربیره پردې ، د مهاجرینو لپاره د سفر او الوتنې مهالویش چې دمخه یې متحده ایالاتو ته د ننوتلو اجازه ترلاسه کړې وه لغوه شوې.

ایا د متحده ایالاتو د کډوالو د بیا میشتیدنې پروګرام لاهم په ټپه ولاړ دی؟

IRAP د متحده ایالاتو د حکومت په وړاندې یوه دعوه کړې، استدلال کوي چې د USRAP تعلیق غیرقانوني دی. مقدمه لا تر اوسه روانه ده، او یو قاضي حکم کړی چې حکومت مکلف دی چې برنامه هغه حالت ته بیرته راولي چې دا د تعلیق څخه دمخه وه. سره له دې، حکومت تر اوسه دا پروګرام په بشپړه توګه نه دی پیل کړی. له همدې امله اوسني کډوال په حقیقت کې نشي کولی متحده ایالاتو ته سفر وکړي. لکه څنګه چې لاندې تشریح شوي، متحده ایالاتو ته سفر اوس د مهاجرینو لپاره نسبتا اسانه دی چې د کورنۍ غړي یې د دوی سره یوځای کیدو لپاره I-730 فورمه ثبت کړي او له مالي پلوه د دې توان لري چې د دوی د سفر لګښتونه ورکړي.

قضایي دعوه

د فبرورۍ په 10، 2025 کې، IRAP د حکومت په وړاندې د "Pacito v. Trump"  په نوم یوه قضایي دعوه ثبت کړه. مقدمه وايي چې د متحده ایالاتو د کډوالو د بیا میشتیدنې پروګرام (USRAP) تعلیق او د اجرایوي حکم له لارې د هغې پورې اړونده بودیجه بندولو غیرقانوني دي. دعوه د متحده ایالاتو له محکمې څخه غوښتنه کوي چې د USRAP پروګرام د بندولو لپاره اجرایوي حکم او د حکومت کړنې بیاکتنه وکړي او پریکړه وکړي چې ایا حکم قانوني دی.

د فبروري په 25، 2025 کې، یو فدرالي قاضي پریکړه وکړه چې حکومت، د قضیې د څیړلو په وخت کې، نشي کولی د USRAP پروګرام وځنډوي یا اړونده بودیجه بندې کړې. د قاضي د حکم لینک دلته موندلی شئ. سره له دې، حکومت دا فیصله د بیا کتنې لپاره عالي محکمې ته راجع کړې. د قاضي حکم، چې حکومت مکلفوي چې د USRAP پروګرام لاندې د قضیو پروسس او د مهاجرینو بیا میشتیدنې بیا پیل کړي، په عمل کې پاتې دي.

اوسنی وضعیت

د مارچ په 10، 2025، حکومت د "وضعیت راپور" وړاندې کړ ترڅو تشریح کړي چې څنګه یې د قاضي حکم ته ځواب ووایه. د راپور له مخې، حکومت د مهاجرو د قضیو په اړه پریکړه کول بیا پیل کړي، مګر دا معلومه نه ده چې د قضیو د پروسس نور پړاوونه به کله بیا پیل شي. د "د بیا میشتیدنې خدماتو مرکزونه" چې د دولتي ادارو لخوا تمویل کیږي او د غوښتونکو سره د خبرو اترو، د دوسیو اداره کولو، دوسیه کولو، همغږۍ او پروسس کولو مسولیت لري، لا تر اوسه په بشپړه توګه فعال نه ښکاري.

دا اجرایوي حکم زما کیس څنګه اغیزه کوي؟

مخکې له دې چې د فبرورۍ په 25 د قاضي حکم حکومت ته امر وکړي چې د بیا میشتیدنې پروګرام "غیر منجمد" کړي، حکومت د مهاجرو د قضیو ټول پروسس وځنډاوه؛ په تعلیق کې لاندې شامل دي:

• د نوي راجع کولو منل،
• نوې کیسونو ثبتول،
• د مرکو تنظیم کول،
• د کیسونو قبول یا رد کول
• د روغتیایی معایناتو تنظیم کول، او
• د هغو کسانو لپاره چې دا ټول مرحلې یې سرته رسولي وو، د هوایي سفر بندوبست کول.

د فبرورۍ په 25 د قاضي د حکم په ځواب کې، حکومت راپور ورکړ چې د هغو کسانو د قضیو په اړه یې پریکړه بیا پیل کړې چې مخکې ورسره مرکه شوې وه. مګر حکومت راپور نه دی ورکړی چې ایا نور مرحلې بیا پیل شوي که نه.

ایا د دې تعلیق حکم کې کوم استثنا شتون لري؟ ایا داسې قضیې شتون لري چیرې چې دا نوي مقررات پلي نشي؟

اجرایوي فرمان وايي چې ځینې استثناوې شتون لري. په هرصورت، دا لا څرګنده نه ده چې کوم ډول قضیې کیدای شي په دې استثناوو کې شاملې وي. په فرمان کې راغلي چې حکومت یوازې په هغو قضیو کې استثناوې ورکولی شي چیرې چې ځانګړې قضیه د "ملي ګټو" په پام کې نیولو سره وګڼل شي او کډوال "د متحده ایالاتو امنیت یا هوساینې ته ګواښ" نه وي. بپه هرصورت، فرمان په سمه توګه نه دی تشریح کړی چې دا شرایط څه معنی لري، او حکومت لا تر اوسه د دې استثنایي قضیو د پلي کولو په اړه نور جزییات ندي وړاندې کړي.

ایا زه کولی شم د USRAP نوې کیس ثبت کړم؟

د امریکا حکومت د ولسمشر د اجرایوي فرمان له مخې اوس د نویو غوښتنلیکونو ثبتول ځنډولي دي. خو یوه قاضي د فبرورۍ په ۲۵ حکومت ته امر وکړ چې دغه بندیز لیرې کړي. دا لا څرګنده نده چې حکومت به کله د حکم له مخې نوي غوښتنلیکونو ته اجازه ورکړي.

ایا دې تعلیق د Welcome Corps پروګرام اغیزه کړې؟

هو، د متحده ایالاتو حکومت د ولسمشر د اجرایوي حکم په بڼه د ښه راغلاست قول پروګرام ټولې برخې وځنډولې، په شمول د نوي سپانسرشپ غوښتنلیکونو ځنډول او د فعال غوښتنلیکونو پروسس ځنډول. مګر قاضي د فبرورۍ په 25 د بندیز د لرې کولو امر وکړ، مګر دا روښانه نده چې حکومت به کله د حکم په تعقیب د Welcome Corps پروګرام بیا پیل کړي.

زه یو افغان یا عراقی یم او د ځانګړي مهاجرت ویزې (SIV) لپاره غوښتنه کوم. ایا د ټرمپ ادارې د تعلیق حکم یا نور بدلونونه به زما د SIV غوښتنلیک اغیزه وکړي؟

شاید.

د غوښتنلیک ثبتول، مرکې، او د پروسس نور پړاوونه: د افغان او عراقي SIV غوښتنلیکونه، مرکې او په سفارتونو او قونسلګریو کې د غوښتنلیک پروسس کول د تعلیق له امله نه اغیزمن کیږي، ځکه چې دوی د USRAP پروګرام برخه نه دي.

سفر: د مهاجرت نړیوال سازمان (IOM) د افغان او عراقي SIV لرونکو لپاره هوایي سفرونه ځنډولي دي. په هرصورت، د SIV لرونکي اوس هم کولی شي خپل سفر په خپلواک ډول تنظیم کړي.

د کډوالۍ ګټې: د ټرمپ ادارې د بل عمل له امله، د SIV لرونکي چې متحده ایالاتو ته راځي ممکن د مهاجرینو بیا میشتیدنې ادارو لپاره د بودیجې بدلونونو لخوا اغیزمن شي. د لا زیاتو معلوماتو لپاره، مهرباني وکړئ په دې لارښود کې د کډوالۍ ګټو پورې اړوند برخه ولولئ.

ایا دا تعلیق د هغو افغان مهاجرینو په قضیو اغیزه کوي چې د P-1/P-2 پروګرام له لارې یې غوښتنلیک ورکړی دی؟

هو، د کډوالۍ ټول غوښتنلیکونه د دې اجرایوي حکم لخوا اغیزمن شوي، په شمول د P-1/P-2 پروګرام له لارې راجع شوي قضیې. په هرصورت، د فبروري په 25، یو قاضي حکومت ته حکم وکړ چې تعلیق لرې کړي. موږ تر اوسه په دقیق ډول نه پوهیږو چې حکومت به کله د حکم سره سم د دې قضیو پروسه بیا پیل کړي.

ایا د ټرمپ ادارې د CARE ایستلو برنامې لپاره تمویل ځنډولی؟

د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ تر ۲۸ نیټې پورې، د امریکا حکومت له افغانستان څخه د افغانانو د ایستلو لپاره ځانګړي هوايي سفرونه ځنډولي دي. د متحده ایالاتو حکومت احتمال لري د هغو افغانانو لپاره الوتنې بیا پیل کړي چې د USRAP غوښتنلیکونه نلري، مګر د رسنیو راپورونه شتون لري چې حکومت ممکن د دې کال تر پایه دا پروګرام وتړي.

د کورنۍ یوه غړي له ما څخه وغوښتل چې امریکا ته لاړ شم چې له دوی سره یوځای شم، ایا دا لاهم امکان لري؟

موږ نشو کولی د یوې ځانګړې قضیې لپاره دقیق ځواب ورکړو. په هرصورت، موږ پوهیږو چې دا اجرایوي حکم څنګه په مختلفو قضیو اغیزه کوي.

هغه قضیې چې د دې فرمان لخوا اغیزمن شوي ندي

• که ستاسو خپلوان یو مهاجر (Asylee) وي او د I-730 ("کډوالو ته الحاق") پروګرام له لارې تاسو متحده ایالاتو ته د لیږدولو لپاره عریضه وړاندې کړې وي، نو ستاسو قضیه د دې فرمان لخوا اغیزمن شوي ندي.

• پناه غوښتونکي هغه کسان دي چې په متحده ایالاتو کې یې د پناه غوښتنه کړې ده. د پناه غوښتونکي د کورنۍ غړي چې د I-730 پروسې له لارې په متحده ایالاتو کې د دوی د یوځای کیدو لپاره د خپلوانو لپاره غوښتنلیک لري د اجراییوي فرمان لخوا اغیزمن ندي ځکه چې دا ډول قضیې د USRAP برخه نه دي.

• د I-730 پروګرام په اړه نور معلومات دلته موندلی شئ.

• I-130: که ستاسو خپلوانو د I-130 (د کورنۍ پر بنسټ د پناه غوښتنې غوښتنلیک) پروګرام له لارې متحده ایالاتو ته ستاسو د لیږد غوښتنه کړې وي، نو ستاسو قضیه د دې فرمان لخوا اغیزمن شوي ندي.

• هغه کسان چې د امریکا تابعیت یا دایمي اقامت (ګرین کارت) لري، کولی شي د I-130 پروګرام (د کورنۍ پر بنسټ د پناه غوښتنې) له لارې خپل خپلوان امریکا ته راوبولي، ځکه چې دا ډول قضیې د USRAP برخه نه دي. نوره معلومات دلته موندل کېدی شي.

هغه قضیې چې د دې فرمان لخوا اغیزمن شوي 

• که ستاسو خپلوان مهاجر (refugee) وي او تاسو ته د I-730 پروګرام له لارې متحده ایالاتو ته د راتلو غوښتنه کړې وي، نو ستاسو قضیه به د دې حکم لخوا اغیزمنه شي. د تعلیق له امله، حکومتي ادارو د داسې قضیو پروسس او لیږد بند کړی و، خو د فبرورۍ په 25، یو قاضي حکم وکړ چې حکومت باید تعلیق لرې کړي. د حکم په تعقیب، حکومت اعلان وکړ چې دوی د ورته قضیو پروسس او پریکړې بیا پیل کړي. دې دا هم وویل چې هغه غوښتونکي چې دوسیې یې تصویب شوي دي متحده ایالاتو ته به د سفر اجازه ورکړل شي.
  • د تعریف په چوکاټ کې، "مهاجر" هغه اشخاصو ته اشاره کوي چې د متحده ایالاتو د کډوالو د بیا میشتیدنې پروګرام (USRAP) له لارې په متحده ایالاتو کې میشت شوي دي؛ دا پدې مانا ده چې د دوی د پناه غوښتنه لا دمخه تصویب شوې وه او دوی متحده ایالاتو ته له ننوتلو دمخه د پناه غوښتنه ترلاسه کړې وه.
  • حکومت وايي هغه کسان چې مخکې یې د سفر بندوبست کړی و خو د بندیز له امله ځنډېدلی و، کولای شي امریکا ته سفر وکړي، خو د سفر او ټکټونو لګښت به یې په غاړه وي.
  • هغه غوښتونکي چې طبي معایناتو ته انتظار باسي هم اړ دي چې د دې معایناتو لپاره له جیب څخه پیسې ورکړي. د متحده ایالاتو حکومت اعلان کړی چې خلک کولی شي د معایناتو لپاره مستقیم تصدیق شوي ډاکټر ته زنګ ووهي. د ډاکټرانو په اړه معلومات د اړوند سفارت له ویب پاڼې څخه ترلاسه کیدی شي چیرې چې مرکه ترسره کیږي.
  • د کډوالو لپاره د I-730 پروسې په اړه د نورو معلوماتو لپاره، دا لینک وګورئ. 

• که چیرې یو خپلوان تاسو ته د لومړیتوب 3 (P-3) یا د کورنۍ د بیا یوځای کیدو برنامې له لارې متحده ایالاتو ته د راتلو غوښتنه کړې وي ، ستاسو قضیه هم اغیزمن کیدی شي. د P-3 پروګرام د USRAP پروګرام یوه برخه ده. په هرصورت، د فبروري په 25، یو قاضي د تعلیق د لرې کولو امر وکړ. تر اوسه څرګنده نه ده چې حکومت به کله د دغه فرمان له مخې د دغو قضیو بهیر بیا پیل کړي.

• که تاسو د عراق یا سوریې تبعه یاست او یو خپلوان د USRAP پروګرام الندې د ځانګړي I-130 پروګرام له لارې متحده ایالاتو ته د راوستلو غوښتنه کړې وي، ستاسو قضیه ممکن د دې تعلیق لخوا اغیزمنه شي. مګر د فبروري په 25، قاضي د تعلیق امر وکړ. تر اوسه څرګنده نه ده چې کله به پروسس بیا پیل شي. دا باید په یاد ولرئ چې د عادي I-130 پروسې له لارې د مهاجرت ویزو پروسس کول به د دې تعلیق لخوا اغیزمن نشي.

• که چیرې یو خپلوان یا بل چا ستاسو لپاره د ویلکم کورپس له لارې غوښتنه کړې وي، ستاسو قضیه اغیزمن کیدی شي. د ښه راغلاست کورپس پروګرام د USRAP پروګرام یوه برخه ده. په هرصورت، د فبروري په 25، قاضي حکومت ته امر وکړ چې په قضیو کې بندیز لرې کړي. تر اوسه څرګنده نه ده چې د دغو قضیو بهیر به کله د حکم سره سم بیا پیل شي.

• که یو خپلوان تاسو ته د مرکزي امریکا د کوچنيانو پروګرام (CAM) له لارې متحده ایالاتو ته د راوستلو غوښتنه کړې وي، ستاسو قضیه هم اغیزمن کیدی شي ځکه چې د CAM پروګرام د USRAP پروګرام کې شامل دی. په هرصورت، قاضي د فبرورۍ په 25 امر وکړ چې د پاتې کیدو مخه ونیول شي، مګر دا څرګنده نه ده چې حکومت به کله د قضیو پروسه بیا پیل کړي. همدارنګه، IRAP راپور ورکړی چې د CAM لنډمهاله پروسس هم ځنډول شوی، مګر حکومت تر اوسه په دې اړه رسمي بیان نه دی خپور کړی او بشپړ جزییات شتون نلري.

ایا تعلیق د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د عالي کمیشنرۍ (UNHCR) پر پروسې اغیزه کوي؟

نه، دا تعلیق د پناه غوښتنې یا بیا میشتیدنې په اړه د UNHCR پروسې یا د UNHCR پریکړو اغیزه نه کوي. که څه هم، که UNHCR تاسو په متحده ایالاتو کې د بیا میشتیدنې لپاره راجع کړي وي او تاسو اوس د USRAP قضیه لرئ، په متحده ایالاتو کې ستاسو د بیا میشتیدنې قضیه ممکن د دې اجرایوي حکم لخوا اغیزمنه شي.

که زه د USRAP له لارې په متحده ایالاتو کې ځای پرځای شوی یم او اوس په متحده ایالاتو کې یم، ایا دا تعلیق دلته زما په وضعیت اغیزه کوي؟

دا تعلیق یوازې د متحده ایالاتو څخه بهر کډوال اغیزه کوي څوک چې غواړي د USRAP له لارې هیواد ته ننوځي. که تاسو په متحده ایالاتو کې یاست، دا تعلیق ستاسو په وضعیت اغیزه نه کوي. مهرباني وکړئ د خپلو خپلوانو لپاره د کورنۍ د بیا یوځای کیدو پروګرام په اړه د نورو معلوماتو لپاره پورته برخه ولولئ ترڅو وګورئ چې دا پروسه ممکن اغیزمنه شوې وي.

که زه د USRAP له لارې متحده ایالاتو ته لیږدول شوی وم یا د SIV په ویزې متحده ایالاتو ته داخل شوی وم او د پناه غوښتنې ګټې ترلاسه کړم، ایا د ټرمپ ادارې د مهاجرینو د بیا میشتیدنې ادارو لپاره د تمویل کمول به ما اغیزه وکړي؟

دا ممکنه ده. د USRAP تعلیق څخه خپلواکه، د ټرمپ ادارې په متحده ایالاتو کې د بیا میشتیدنې ادارو ته امر کړی چې مهاجرینو ته د خدماتو چمتو کولو لپاره د ځینې دولتي فنډونو کارول ودروي. د دې بنسټونو څخه ځینې یې خپلو خدماتو ته دوام ورکړی، مګر ځینې خدمتونه ممکن بند یا بدل شي. IRAP مهاجرینو ته د دولتي خدماتو د ځنډولو په وړاندې یوه قضیه هم پیل کړې.

نورې سرچینې او معلومات:

• په متحده ایالاتو کې د مهاجرینو لپاره د بیا میشتیدنې پروسه څه ده؟
• زه څنګه کولی شم چې متحده ایالاتو ته زما د پناه غوښتنې وضعیت وګورم؟
• د UNHCR د بیا میشتیدنې پروسه څه ده؟