د منځپانګې جدول
دا مقاله د 2025 کال د می په 19 مه نیـټه نوې شوې ده
خلاصه:
دا مقاله د هغو کسانو لپاره لیکل شوې چې د کډوالو د بیا میشتیدنې په اړه د متحده ایالاتو د اوسنیو پالیسیو په اړه پوښتنې لري، په شمول د نوي اجرایوي فرمان په شمول چې د جنوري په 20، 2025 کې د ولسمشر ټرمپ لخوا لاسلیک شوی. اجرایوي حکم، چې د "د متحده ایالاتو د مهاجرینو د داخلې د پروګرام د بیا تنظیمولو" په نوم پیژندل کیږي، په موقتي توګه د بیا میشتیدنې پروګرام وځنډوي.
دا لیکنه وضاحت کوي چې اجرایوي حکم څه پوښي او څه اغیزه کولی شي په مهاجرینو، په ځانګړې توګه اوسني یا احتمالي غوښتونکي چې د کډوالۍ قضیې لري. همدارنګه، دا تشریح کوي چې د حکومت له خوا د بیا میشتېدو پروګرام د بندولو پرېکړې په وړاندې د IRAP له خوا په محکمه کې درج شوې قضایي دعوه پر اجرایوي فرمان څه ډول اغیزه لري.
ایا کډوال اوس هم متحده ایالاتو ته راتللی شي؟
د دې پوښتنې ځواب پیچلی دی او ممکن د مختلفو اشخاصو شرایطو پورې اړه ولري. د دې د ښه پوهیدو لپاره، دا اړینه ده چې د بیا میشتیدنې پروګرام په اړه د "اجرایوي فرمان" عملي پایلې وڅیړئ، د امریکا د مهاجرت په پالیسۍ کې بدلونونه، او اوسني قوانین چې په هغو خلکو اغیزه کوي چې متحده ایالاتو ته د سفر اراده لري.
د متحده ایالاتو د کډوالو د بیا میشتیدنې پروګرام د متحده ایالاتو د کډوالو د منلو پروګرام یا USRAP په نوم یادیږي. "اجرایي فرمان" د ولسمشر له خوا یو رسمي سند دی چې دولتي ادارو ته دنده سپاري چې ځینې ځانګړې دندې ترسره کړي.
د 2025 کال د جنوري په 20 مه، ولسمشر ټرمپ یو اجراییوي فرمان صادر کړ چې "د متحده ایالاتو د مهاجرت پروګرام د بیا تنظیمولو" پروګرام په نوم یادیږي. په دې فرمان کې ویل شوي دي چې د یوې نامعلومې مودې لپاره، د متحده ایالاتو حکومت باید دې هیواد ته د کډوالو د ننوتلو مخه ونیسي. په دې فرمان کې همدار راز ویل شوي دي چې دولت باید د کډوالو د پرانیستو غوښتنلیکونو په اړه د پریکړو کولو لړۍ بنده کړي.
لږه موده وروسته له دې چې ولسمشر دغه اجرایي فرمان صادر کړ، دولتي ادارو د کډوالو د نویو غوښتنلیکونو د منلو مخه ونیوله او د ټولو پرانیستو غوښتنلیکونو د پراسس لړۍ یې بنده کړه. سربیره پردې، دولت د هغو کډوالو د سفر او الوتنو تدابیر لغوه کړل چې دمخه یې متحده ایالاتو ته د ننوتلو اجازه ترلاسه کړې وه.
ایا د متحده ایالاتو د کډوالو د بیا میشتیدنې پروګرام لاهم په ټپه ولاړ دی؟
IRAP د متحده ایالاتو د حکومت په وړاندې یوه دعوه ثبت کړې ده چې پکې ویل شوي دي چې د USRAP پروګرام ځنډول او بندول غیرقانوني دی. دا قضیه لا تر اوسه روانه ده، خو یو قاضي حکم کړی چې حکومت باید دغه پروګرام له سره پیل کړي. په دې کیس کې د محکمې له خوا څو بیلابیلو فرمانونو د صادریدو له امله، حکومت اوس مکلف دی چې یوازې لاندې "مشروط تایید شویو" کډوالو قضیې یا کیسونه پراسس کړي او هغوی ته د سفر اجازه ورکړي:
1. هغه کډوال چې سفرونه یې د 2025 کال د جنورۍ له 20 مې څخه پلان شوي دي او
2. د محکمو په وینا هغه کډوال چې دپلان شویو سفرونو لپاره "د اتکا قوي علایق" لري.
قضایي دعوه
د 2025 کال د فبرورۍ په 10 مه نیټه، IRAP د حکومت په وړاندې د "Pacito v. Trump" په نوم یوه قضایي دعوه ثبت کړه. په دې قضایي دعوی کې ویل شوي دي چې د متحده ایالاتو د کډوالو د بیا میشتیدنې پروګرام (USRAP) تعلیق او د اجراییوي حکم له لارې د هغې پورې اړونده بودیجې بندول غیرقانوني دي. دغه قضایي دعوه د متحده ایالاتو د محکمې له قاضي څخه غوښتنه کوي چې د USRAP پروګرام د بندولو لپاره اجراییوي حکم او د حکومت پر کړنو بیاکتنه وکړي او پریکړه وکړي چې ایا دغه اقدامات قانوني دي که نه.
اوسنی وضعیت
د 2025 کال د مې په 15 مه نیټه، یو قاضي حکم وکړ چې د لاندې "مشروط تایید شویو" کډوالو د کیسونو پراسس او د هغوی سفر باید بیرته پیل شي:
1. هغه کډوال چې متحده ایالاتو ته یې سفرونه د 2025 کال د جنورۍ له 20 مې څخه پلان شوي دي
او
2. هغه کډوال چې "د اتکا قوي علایق" لري او د هغوی په اړه د هرې قضیې په اساس پریکړه شوې وي.
د محکمې حکم صراحت لري چې هر کډوال چې سفر یې د 2025 کال د فبروري تر 3 مې نیټې پلان شوی وو "د اتکا قوي علایقو" لرونکي ګڼل کیږي او ددې کډوالو د کیسونو پراسس او د سفرونو تنظیمات باید ژر تر ژره له سره پیل شي. "د اتکا قوي علایقو" په بیلګو کې د کور او دندې پریښودل شامل دي ځکه چې تاسو د سفر ټاکل شوې ڼیته درلوده، خو ځینې نورې بیلګې هم موجودې دي.
په همدې حکم کې، محکمې ویلي دي چې یو تن چارواکی به وګوماري ترڅو دهغو کډوالو د کیسونو د پراسس په اړه د پریکړو کولو د پروسې مسوولیت په غاړه ولري چې د سفرونو نیټې یې د 2025 کال د فبروري له 3 مې څخه وروسته ټاکل شوې دي.
تاسو کولی شئ د قضیې په اړه د محکمې د دوسیو او اسنادو لینکونه دلته ومومئ.
دا اجراییوي حکم زما په کیس څنګه اغیزه کوي؟
مخکې له دې چې د فبرورۍ په 25 د قاضي حکم حکومت ته امر وکړي چې د بیا میشتیدنې پروګرام "غیر منجمد" کړي، حکومت د مهاجرو د قضیو ټول پروسس وځنډاوه؛ په تعلیق کې لاندې شامل دي:
- د نوي راجع کولو منل،
- نوې کیسونو ثبتول،
- د مرکو تنظیم کول،
- د کیسونو قبول یا رد کول
- د روغتیایی معایناتو تنظیم کول، او
- د هغو کسانو لپاره چې دا ټول مرحلې یې سرته رسولي وو، د هوایي سفر بندوبست کول.
خو سره له دې هم، دولت د افریقایي اتباعو او "له تبعیض څخه زیانمنو شویو اقلیتونو" کیسونه چې د جنوبي افریقا نوي پروګرام له لارې یې درخواست کړی دی، پراسس کړي دي.
ایا د دې تعلیق حکم کې کوم استثنا شتون لري؟ ایا داسې قضیې شتون لري چیرې چې دا نوي مقررات پلي نشي؟
اجرایوي فرمان وايي چې ځینې استثناوې شتون لري. په هرصورت، دا لا څرګنده نه ده چې کوم ډول قضیې کیدای شي په دې استثناوو کې شاملې وي. په فرمان کې راغلي چې حکومت یوازې په هغو قضیو کې استثناوې ورکولی شي چیرې چې ځانګړې قضیه د "ملي ګټو" په پام کې نیولو سره وګڼل شي او کډوال "د متحده ایالاتو امنیت یا هوساینې ته ګواښ" نه وي. په حکم کې دا ویل شوي نه دي چې دا څه معنی لري، او حکومت ویلي دي چې یوازې دوی کولی شي دا پروسه پیل کړي ترڅو پریکړه وکړي چې آیا قضیه د استثنا وړ ده که نه.
ایا زه کولی شم د USRAP نوې کیس پرانیزم؟
تر هغه ځایه چې موږ پوهیږو، یوازې په جنوبي افریقا کې افریقایینان او "له تبعیض څخه زیانمن شوي اقلیتونه" اوس مهال کولی شي د جنوبي افریقا اتباعو لپاره د کډوالو د منلو د پروګرام له لارې د USRAP پروګرام نوي کیسونه پرانیزي.
ایا دې تعلیق د Welcome Corps پروګرام اغیزه کړې؟
هو، د متحده ایالاتو حکومت د ولسمشر د اجرایوي حکم په بڼه د ښه راغلاست پروګرام ټولې برخې وځنډولې، په شمول د نوي سپانسرشپ غوښتنلیکونو ځنډول او د فعال غوښتنلیکونو پروسس ځنډول. د Welcome Corps له خوا سپانسر شوي کډوال چې په مشروط ډول تایید شوي وو او د 2025 کال د جنورۍ له 20 مې نیټې څخه وروسته یې خپل سفرونه پلان کړي او "د اتکا قوي علایق" لري، اوس هم باید پراسس شي او سفر وکړي.
زه یو افغان یا عراقی یم او د ځانګړي مهاجرت ویزې (SIV) لپاره غوښتنه کوم. ایا د ټرمپ ادارې د تعلیق حکم یا نور بدلونونه به زما د SIV غوښتنلیک اغیزه وکړي؟
شاید.
د غوښتنلیک ثبتول، مرکې، او د پروسس نور پړاوونه: د افغان او عراقي SIV غوښتنلیکونه، مرکې او په سفارتونو او قونسلګریو کې د غوښتنلیک پروسس کول د تعلیق له امله نه اغیزمن کیږي، ځکه چې دوی د USRAP پروګرام برخه نه دي.
سفر: د مهاجرت نړیوال سازمان (IOM) د افغان او عراقي SIV لرونکو لپاره هوایي سفرونه ځنډولي دي. په هرصورت، د SIV لرونکي اوس هم کولی شي خپل سفر په خپلواک ډول تنظیم کړي.
د کډوالۍ ګټې: د ټرمپ ادارې د بل عمل له امله، د SIV لرونکي چې متحده ایالاتو ته راځي ممکن د مهاجرینو بیا میشتیدنې ادارو لپاره د بودیجې بدلونونو لخوا اغیزمن شي. د لا زیاتو معلوماتو لپاره، مهرباني وکړئ په دې لارښود کې د کډوالۍ ګټو پورې اړوند برخه ولولئ.
ایا دا تعلیق د هغو افغان مهاجرینو په قضیو اغیزه کوي چې د P-1/P-2 پروګرام له لارې یې غوښتنلیک ورکړی دی؟
هو، د P-1/P-2 پروګرام له لارې راجع شويو قضیو په شمول، د کډوالۍ ټول غوښتنلیکونه د دې اجرایوي حکم لخوا اغیزمن شوي دي.
ایا د ټرمپ ادارې افغانانو لپاره د متحده ایالاتو د دولت د سفر مرستې (د CARE د انتقال) برنامې لپاره تمویل ځنډولی؟
د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ تر ۲۸ نیټې پورې، د امریکا حکومت له افغانستان څخه د افغانانو د ایستلو لپاره ځانګړي هوايي سفرونه ځنډولي دي. خبري رپوټونه وایي چې دولت د روان کال په پای کې دغه پروګرام بندوي، خو دولت په دې اړه هیڅ کوم رسمي اعلان نه دی کړی.
د کورنۍ یوه غړي له ما څخه وغوښتل چې امریکا ته لاړ شم چې له دوی سره یوځای شم، ایا دا لاهم امکان لري؟
موږ نشو کولی د یوې ځانګړې قضیې لپاره دقیق ځواب ورکړو. په هرصورت، موږ پوهیږو چې دا اجرایوي حکم څنګه په مختلفو قضیو اغیزه کوي.
هغه قضیې چې د دې فرمان لخوا اغیزمن شوي ندي
- که ستاسو خپلوان یو مهاجر (Asylee) وي او د I-730 ("کډوالو ته الحاق") پروګرام له لارې تاسو متحده ایالاتو ته د لیږدولو لپاره عریضه وړاندې کړې وي، نو ستاسو قضیه د دې فرمان لخوا اغیزمن شوي ندي.
- پناه غوښتونکي هغه کسان دي چې په متحده ایالاتو کې یې د پناه غوښتنه کړې ده. د پناه غوښتونکي د کورنۍ غړي چې د I-730 پروسې له لارې په متحده ایالاتو کې د دوی د یوځای کیدو لپاره د خپلوانو لپاره غوښتنلیک لري د اجراییوي فرمان لخوا اغیزمن ندي ځکه چې دا ډول قضیې د USRAP برخه نه دي.
- د I-730 پروګرام په اړه نور معلومات دلته موندلی شئ.
- I-130: که ستاسو خپلوانو د I-130 (د کورنۍ پر بنسټ د پناه غوښتنې غوښتنلیک) پروګرام له لارې متحده ایالاتو ته ستاسو د لیږد غوښتنه کړې وي، نو ستاسو قضیه د دې فرمان لخوا اغیزمن شوي ندي.
- هغه کسان چې د امریکا تابعیت یا دایمي اقامت (ګرین کارت) لري، کولی شي د I-130 پروګرام (د کورنۍ پر بنسټ د پناه غوښتنې) له لارې خپل خپلوان امریکا ته راوبولي، ځکه چې دا ډول قضیې د USRAP برخه نه دي. نوره معلومات دلته موندل کېدی شي.
هغه قضیې چې د دې فرمان لخوا اغیزمن شوي
- که ستاسو د کورنۍ غړی مهاجر (refugee) دی او تاسو ته یې د I-730 (کډوال سره د یوځای کیدو) فورمې په کارولو سره متحده ایالاتو ته ستاسو د راوستلو غوښتنه کړې وي: کیدی شي چې ستاسو کیس ددې حکم لخوا اغیزمن شي. د تعلیق له امله، حکومتي ادارو د داسې قضیو پراسس او د سفر تدابیر بند کړي دي. د کډوالو لپاره د I-730 فورمې په اړه لازیات معلومات دلته ترلاسه کولی شئ.
- که چیرې ستاسو د کورنۍ غړي تاسو ته د لومړیتوب 3 (P-3) یا د کورنۍ د بیا یوځای کیدو برنامې له لارې متحده ایالاتو ته د راوستلو غوښتنه کړې وي: ستاسو دغه کیس هم اغیزمن کیدی شي.
- که تاسو د عراق یا سوریې تبعه یاست او ستاسو د کورنۍ غړي د USRAP پروګرام د ځانګړي I-130 فورمې په کارولو سره متحده ایالاتو ته ستاسو د راوستلو غوښتنه کړې وي: د USRAP له لارې ستاسو د کډوالۍ قضیه کیدی شي اغیزمنه شي. خو سره له دې هم، د I-130 پروسې له لارې د مهاجرت ویزو پراسس به ددې تعلیق لخوا اغیزمن نشي.
- که چیرې ستاسو د کورنۍ غړي یا بل چا ستاسو لپاره د ویلکم کورپس له لارې غوښتنه کړې وي: ستاسو کیس اغیزمن کیدی شي.
- که یو خپلوان تاسو ته د مرکزي امریکا د کوچنيانو پروګرام (CAM) له لارې متحده ایالاتو ته د راوستلو غوښتنه کړې وي: ستاسو قضیه هم اغیزمن کیدی شي ځکه چې د CAM پروګرام د USRAP پروګرام یوه برخه ده. IRAP پوهیږي چې د CAM پرول پراسس ځنډول شوی دی، خو دولت په دې اړه رسمي اعلان نه دی کړی، او موږ اوس مهال په دې باب نور جزییات نلرو.
ایا تعلیق د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د عالي کمیشنرۍ (UNHCR) پر پروسې اغیزه کوي؟
نه، دا تعلیق د پناه غوښتنې یا بیا میشتیدنې په اړه د UNHCR پروسې یا د UNHCR پریکړو اغیزه نه کوي. که څه هم، که UNHCR تاسو په متحده ایالاتو کې د بیا میشتیدنې لپاره راجع کړي وي او تاسو اوس د USRAP قضیه لرئ، په متحده ایالاتو کې ستاسو د بیا میشتیدنې قضیه ممکن د دې اجرایوي حکم لخوا اغیزمنه شي.
که زه د USRAP له لارې په متحده ایالاتو کې ځای پرځای شوی یم او اوس په متحده ایالاتو کې یم، ایا دا تعلیق دلته زما په وضعیت اغیزه کوي؟
دا تعلیق یوازې د متحده ایالاتو څخه بهر کډوال اغیزه کوي څوک چې غواړي د USRAP له لارې هیواد ته ننوځي. که تاسو په متحده ایالاتو کې یاست، دا تعلیق ستاسو د کډوالۍ په حالت اغیزه نه کوي. مهرباني وکړئ د خپلو خپلوانو لپاره د کورنۍ د بیا یوځای کیدو پروګرام په اړه د نورو معلوماتو لپاره پورته برخه ولولئ ترڅو وګورئ چې دا پروسه اغیزمنه شوې ده که نه.
که زه د USRAP له لارې متحده ایالاتو ته لیږدول شوی وم یا د SIV په ویزې متحده ایالاتو ته داخل شوی وم او د پناه غوښتنې ګټې ترلاسه کړم، ایا د ټرمپ ادارې د مهاجرینو د بیا میشتیدنې ادارو لپاره د تمویل کمول به ما اغیزه وکړي؟
دا ممکنه ده. د USRAP تعلیق څخه خپلواکه، د ټرمپ ادارې په متحده ایالاتو کې د بیا میشتیدنې ادارو ته امر کړی چې مهاجرینو ته د خدماتو چمتو کولو لپاره د ځینې دولتي فنډونو کارول ودروي. د دې بنسټونو څخه ځینې یې خپلو خدماتو ته دوام ورکړی، مګر ځینې خدمتونه ممکن بند یا بدل شي. IRAP مهاجرینو ته د دولتي خدماتو د ځنډولو په وړاندې یوه قضیه هم پیل کړې.
نورې سرچینې او معلومات:
- په متحده ایالاتو کې د مهاجرینو لپاره د بیا میشتیدنې پروسه څه ده؟
- زه څنګه کولی شم چې متحده ایالاتو ته زما د پناه غوښتنې وضعیت وګورم؟
- د UNHCR د بیا میشتیدنې پروسه څه ده؟
د کډوالو لپاره د نړیوالې حقوقي مرستې پروژه (IRAP) ځینو کډوالو او بېځایه شوو خلکو ته وړیا حقوقي مرسته برابروي.
- IRAP ځینو کسانو سره د خدماتو موندلو او د کډوالۍ او ویزې غوښتنلیکونو د برابرولو کې مرسته کوي.
- IRAP د هېڅ حکومت، IOM یا UNHCR برخه نه ده.
- IRAP نشي کولای کډوالي وضعیت یا ویزه ورکړي یا قضیې ګړندۍ کړي.
- IRAP نشي کولای مالي مرسته، د استوګنې ځای پیدا یا پرې پیسې ورکړي، یا د کار موندلو کې مرسته وکړي.
- د IRAP ټولې مرستې وړیا دي. هیڅ څوک چې له IRAP سره تړاو لري، حق نه لري چې له تاسو نه د پیسو یا بل خدمت غوښتنه وکړي.
IRAP خلکو ته د دوی اړتیا او د کډوالۍ د وضعیت د شرایطو پر بنسټ مرسته کوي. IRAP د ټولنیزو، سیاسي یا مذهبي لاملونو پر بنسټ مرسته نه کوي.
دا وېبپاڼه د ځینو کډوالو لپاره د حقوقي پروسو په اړه عمومي معلومات وړاندې کوي. دا د انفرادي غوښتنلیکونو لپاره حقوقي مشوره نه ده.
شرایط بدلېدلی شي. تل له حکومت یا ادارې نه تازه شرایط وڅارئ چې ستاسو د غوښتنې پرېکړه کوي.
که تاسو د کډوالو بیړنۍ ستونزې سره مخ یاست، نو موږ وړاندیز کوو چې د هغه هېواد UNHCR دفتر سره اړیکه ونیسئ چې تاسو پکې اوسېږئ.
Comments
0 comments
Please sign in to leave a comment.